Ecologisch hovenier Rob van der Steen legde tijdens de Groen Oost infoavond uit hoe je je tuin of groenstrook aanpast aan lange, drogere zomers. "Klimaatverandering heeft invloed op beheer  van een geveltuin, groenstrook, buurttuin of boomspiegel. Hoe ga je daar mee om?  Normaal gesproken verliezen bomen, stuiken en vaste planten pas in het najaar hun blad. Nu gebeurt dat ook bij langdurige droogte en hitte in de zomer. Het groen is dan niet dood, want zodra weer een natte periode aanbreekt loopt veel weer (ten dele) uit."

In 2019 hadden we een drukbezochte infoavond op Koningshof met alle buurtvergroeners van Oost. Dat was leerzaam en heel gezellig, dus dat gaan we weer doen!  We nodigen daarom alle buurtvergroeners uit op donderdag 21 september 17-20 uur, opnieuw in Koningshof.

De Van Limburg Stirumstraat achter het Wilhelminapark verduurzaamt. Vorig jaar installeerden 12 buren gezamenlijk regentonnen om water te bufferen. Voordeel: minder druk op het riool na zware regenbuien en gratis water voor de planten. Nu pakken ze door. Voor hun huizen leggen ze geveltuintjes aan: tegels eruit, planten erin. Met dank aan de gemeente die de tegels ophaalt en het zand vervangt door vruchtbare tuingrond. Op verzoek vergroent de gemeente ook de straathoeken. Wederom een samenwerking, want bewoners helpen met het onderhoud en geven de planten in de nieuwe groenvakken in droge periodes water, lang leve de regenton! Een bewoner laat vol trots zien dat groen zich niet hoeft te beperken tot de straat. Hij heeft sedumplantjes op het dak gelegd. Aantrekkelijk voor bijen, vlinders en vogels, maar ook voor het gezin zelf: de bovenverdieping blijft 4 graden koeler op warme dagen. Een natuurlijke airco! En het goede (groene) voorbeeld doet volgen: overburen planten klimop en rozenstruiken achter hun garages en vergroten de boomspiegels. Zo dragen ook zij bij aan het bloeiende en groeiende straatleven.

Paard en wagen in de chique Prins Hendriklaan, dat maak je niet vaak mee! Boer Dirk is met zijn span een bekende verschijning in de stad, hij helpt groengroepen met maaien en hooien. Vanaf dit jaar kunnen ook de bewoners die de groenstrook tegenover het Rietveldhof beheren een beroep op hem doen. Vorige week had hij al gemaaid, vandaag kwam hij het hooi ophalen. Het is onderdeel van het ecologisch beheer. Door 2x per jaar het vette gras te maaien en af te voeren, verschraalt de grond. Dan krijgen de vaak kleurrijke wilde bloemen volgend seizoen veel meer kans. Door dit een paar jaar vol te houden, wordt wat ooit een langgerekt stenen pleintje was (met weinig ruimte voor de bomen), een kleurrijk en bloeiend stukje natuur. Dirk & crew, bedankt!

Op 7 juni was er een inloopmiddag over het Rietveldpark. Het parkeerterrein met groenstrook achter het Rietveld Schröderhuis gaat opgeknapt worden. In 2021 is een eerste vraagronde geweest waarin omwonenden (Rietveldhof, Gabriël Metsustraat, Antoniushof, Prinshendriklaan) hun ideeën konden delen met het wijkbureau van de gemeente. Dat vroeg daarna de landschapsarchitecten van Land Atelier om een visie te maken voor het héle gebied. De gemeente noemt dat een gebiedsvisie. De Visie Rietveldpark is samenvatting van alle bewonerswensen, de groene en recreatieve kansen en de (wettelijke) regels. Het is dus geen plan of ontwerp, die worden pas later gemaakt.

De speeltuin langs Park Oosterspoorbaan is een oase van rust. Het grote houten speeltoestel is omgeven door groen. Aan de zijkant staan fitnesstoestellen, zeer geschikt voor kinderen én (groot)ouders. Op deze plek kunnen jong en oud lekker bewegen. En heb je honger? In de moesbakken rondom pluk je de lekkerste groenten, kruiden en fruit. Rode bessen bijvoorbeeld, om de eerste honger te stillen. Nergens speel je zo natuurlijk als hier! Met dank ook aan de bewoners die de moesbakken bijhouden. Zoals Beatrice (84) uit Abstede, die dit alweer vijf jaar met veel plezier doet. Maar ja, de jaren gaan tellen voor haar, ze zoekt daarom hulp van buurtgenoten. Een mooie kans voor wie op een wachtlijst staat voor een moestuin elders in de stad. Of geen tuin heeft, maar wel lekker in het groen bezig wil zijn. Of de kinderen lekker wil laten spelen, zelf even wat onkruid weghaalt uit de bakken en daarna thee maakt met vers geplukte munt of venkel (thermoskan heet water mee). Kortom, wil je een handje helpen bij deze prachtige spoorspeeltuin, neem dan contact op via spoorspeeltuin@oosterspoorbaan.nl

Een groene oase achter de Kruisstraat. Aan de straatkant oogt het grote Bo-ex wooncomplex als een badkamer, maar de binnentuin is weelderig begroeid, met meerdere zitplekjes voor bewoners. De tuingroep verzorgt het onderhoud onder aanvoering van hovenier Roos Broersen, hun steun en toeverlaat. Het wooncomplex is in de jaren 80 gebouwd op het jarenlang braakliggende terrein van de Stevens Fundatie. Dat werd in 1968 gesloopt, alleen het gebouw op de hoek Kruisstraat-Biltstraat staat er nog. De achtertuin werd door Bo-ex jarenlang weliswaar netjes onderhouden, maar was verder onaantrekkelijk om te verblijven. Daarom namen de bewoners 10 jaar geleden het initiatief om er een wildere tuin van te maken met meer biodiversiteit. En dat is gelukt! Het is nauwelijks te bevatten dat dit plekje midden in de drukke stad ligt. De naam van de tuin, Kruisbeshof is een knipoog naar de Kruisstraat, maar drukt ook uit hoe fijn het hier is om onder de bomen te verblijven en medebewoners te ontmoeten. Een prachtige groene schakel in het netwerk van Groen Oost.

Half november, hoogste tijd om de Zilveren Schaats winterklaar te maken. Afgelopen week heeft boer Dirk een aantal weides kort gemaaid. Vrijwilligers hebben vervolgens al het maaisel bijeen geharkt en even laten drogen. En vandaag was de dag dat het hooi afgevoerd kon worden. Boer Dirk neem daarvoor volgens traditie zijn paard en wagen mee, wat als voordeel heeft t.o.v. een tractor dat de grond minder inklinkt. De Zilveren Schaats heeft een rijke paddenstoelencultuur en die gedijt bij een lossere bodem. Mooie service dus!

De overburen van de Waldeck Pyrmontkade en Rembrandtkade slaan de handen ineen. Ze vormen een groengroep die de kades van dit deel van de Minstroom willen opknappen en onderhouden. Nu is het een rommelige bende, mede door recente woningrenovatie en (weg)werkzaamheden. Het doel is om er weer groeiende en bloeiende oevers van te maken.

Een warm welkom voor de nieuwe voorman van Stadsbedrijven in Oost: Rob Dijksterhuis. Hij werkt al jaren in de wijk, maar is vanaf nu samen met collega's en (onder)aannemers verantwoordelijk voor de (groene) buitenruimte. Een mooie uitdaging! De voorman heeft ook veel contact met bewoners en groengroepen bijvoorbeeld als er snoeiafval opgeruimd moet worden. Vandaag was hij op bezoek bij de groenstrook langs de Prins Hendriklaan om samen met beheerders Geert en Rutger te kijken welk maaibeheer hier het beste kan werken.  Bewoners gaven aan graag een formele zelfbeheer-overeenkomst aan te gaan met de gemeente. Zo krijgen ze zelf meer regie over het onderhoud van deze strook, iets wat Rob met zijn team op zijn beurt graag ondersteunt.  Mooie samenwerking!

Op het binnenterrein van het voormalige Antoniusziekenhuis aan de Prins Hendriklaan hebben bewoners midden jaren 90 een groene (openbare) tuin aangelegd. De groengroep, momenteel ongeveer tien bewoners, organiseren zeven keer per jaar een klusdag. Ze werken niet op de meest vruchtbare aarde, want het is bouwgrond van het voormalige en deels gesloopte Antonius Gasthuis (1910 - 1983). Maar met vereende krachten heeft de groengroep de tuin in de loop der jaren aan de 'praat' gekregen. Het resultaat: meer (wilde) bloemen en insecten, en zelfs een egel die zich hier heeft gevestigd. De groengroep werkt op basis van  een zelfbeheer-overeenkomst samen met de gemeente die bijvoorbeeld het snoeiafval afvoert.Bezoek de website van Antoniushof voor meer info.

De Groengroep Maliebaan ging met 20 bewoners aan de slag om de randen van alle grindpaden te schoffelen. De gemeente had een en 't ander voorbereid door te stomen, maar het bleek nog een heidens karwei om alles weg te steken.

Het volkstuinencomplex Abstede langs de meanderende Minstroom heeft een lange historie. Waren het vroeger tuinders die hier hun brood verdienden met winterspinazie en rode kool, tegenwoordig zijn het vooral natuurliefhebbers die voor hun plezier groente verbouwen, of op een bankje genieten van de landelijke rust. Een ding is gebleven: de vruchtbare gronden van Abstede zijn nog steeds de groentetuin van Utrecht! Wie de idyllische en eeuwenoude sfeer van hoveniers en tuinders wil proeven, is deze zomer van harte welkom. Op de Open Zondagen, Groen-Moet-Je-Doen-dag en Gluren Bij De Buren staan de poorten open. Je bereikt de tuinen via de kruising Abstederdijk en Oosterspoorbaan, of via de ‘geheime’ poort aan de Zonstraat 23.Open ZondagenOp vier zomerse zondagen kun je tussen 14:00 – 17:00 gratis rondkijken. De tuinders staan je graag te woord en je kunt een kijkje nemen in het gele verenigingsgebouw de Gladjool.Zondag 5 juni, 10 juli, 7 augustus en 4 september, toegang gratis.Groen Moet Je Doen! Op zondag 12 juni is de Groen Moet Je Doen dag in de stad. Ruim 20 Utrechtse groengroepen houden dan open dag, net als de Tuindersvereniging Abstede. We geven rondleidingen in kleine groepen, zodat bezoekers alle vragen kunnen stellen over (ecologisch) moestuinieren. De tuinders delen graag hun ervaring en kennis, leuk voor jong en oud. Zondag 12 juni tussen 12:00 – 18:00, toegang gratis.Gluren bij de BurenTijdens de jaarlijkse Gluren Bij De Buren op zondag 3 juli veranderen huiskamers en tuinen in het hele land in tijdelijke podia met een intieme sfeer. Enthousiaste deelnemers stellen hun huiskamer of tuin open voor een podiumact én publiek uit de buurt. Ook het terrein rond het verenigingshuis de Gladiool verandert in een buitenpodium. De acts die optreden worden later bekend. Wel ligt vast dat een act drie keer speelt, waarbij elk optreden ongeveer een half uur duurt.Zondag 3 Juli tussen 13:00 – 18:00, toegang gratis.

  Groen Oost heeft samen met filmmaker (en buurtgenoot) Martin de Vries een driedelige documentaire gemaakt met de titel BuitenGewoon Groen. Daarin gaan Akke en Arnoud op zoek naar buurtgenoten die met veel plezier en toewijding de openbare ruimte vergroenen. De wandeltocht leidt langs prachtige, soms goed verborgen moestuinen, hofjes, binnenpleinen, parken, groenstroken en geveltuinen. Midden in de stad! Bekijk hieronder de drie afleveringen. Wil je weten waar de buurtvergroeners uit de documentaire actief zijn, of wil je nog meer groengroepen in Oost leren kennen? Bekijk onze interactieve kaart, of scroll door het netwerk.  De documentaire wordt ook uitgezonden op U-Stad (8-15-22 mei) en RTV Utrecht (10-17-24 juni).

Op de grasvelden tussen de IBB-flats heeft een groepje studenten net als vorig jaar veertien perkjes aangelegd en ingezaaid met een bloemenmengsel. Het was een hele klus om het gras te maaien en vooral om de grond te schoffelen, maar het is gelukt. Met de bloementuintjes  willen ze de IBB aantrekkelijk maken voor bijen, vlinders en andere insecten. En het is natuurlijk leuk om op uit te kijken!

Oost is een groengroep rijker! Bewoners aan de Maliebaan gaan de gemeente een handje helpen bij onderhoud en beheer. Zo'n dertig vrijwilligers, waaronder twaalf studenten van het studentenhuis op nummer 76-78, gingen op zondag 3 april aan de slag om alle losse takken bij elkaar te harken en het plastic te verwijderen. Frans Thijssen van de gemeente had gereedschap (harken, knijpers en vuilniszakken) meegenomen, en gaf ook de nodige tips en trucs. Uiteraard werd de productieve middag afgesloten met een hapje en drankje.

De paddenstoelenexpert Peter-Jan Keizer heeft een (jaarlijks) mycologisch rapport gemaakt, zie bijlage. Daarin beschrijft hij de paddenstoelen en zwammen in 25 terreinen in en rond de stad Utrecht. Paddenstoelen ziet het publiek doorgaans slechts in oktober als de kleurrijke bloemen (bijvoorbeeld: rood met witte stippen) uit de grond schieten. Maar eigenlijk zitten paddenstoelen onder de grond, doorgaans een complex en uitgebreid stelsel van draden en schimmels. Ze breken organisch materiaal in en vlak boven de grond af (zoals dode bomen, takken en plantenresten) en geven energie en bouwstoffen door aan de gezonde bomen. Zonder paddenstoelen geen gezonde bodem en geen vitale bomen en planten! De kwaliteit van paddenstoelen zegt dus veel over de natuurwaarde van een gebied.In Oost zijn Maliebaan, Zilveren Schaats, Rijndijk, Uithof, de forten Lunet I en II en de begraafplaatsen Kovelswade, Soestbergen en St Barbara in het onderzoek meegenomen.

De groengroep Stolberglaan in de nieuwe moestuin. Vandaag hebben ze de vijf moesbakken vol met bloembollen gestopt, ‘dan is er in het voorjaar al wat te zien.’ Maar in de moestuin gaat vooral groente en fruit groeien. Kinderen uit de buurt kunnen hier straks lekker tuinieren én genieten van de oogst, dat is pas lekker buitenspelen!Afgelopen week is ook de achterliggende parkrand (tussen begraafplaats St Barbara en Stolberglaan) opnieuw ingeplant met een mix van inheemse soorten zoals hazelaar, populair bij eekhoorns. Alles volgens een eigen ontwerp van de groengroep. Gemeente en Eneco hebben deze aanplant en de aanleg van de moestuin (financieel) ondersteund, omdat afgelopen jaar vanwege groot onderhoud aan het stadswarmtenet veel struiken en bomen in de parkrand moesten worden gerooid. De werkzaamheden zijn achter de rug, vanaf vandaag mag het groen weer naar hartenlust groeien en bloeien.

De Groengroep Zonstraat bestaat 30 jaar! Sinds de oprichting op 2 december 1991 zetten bewoners van de Zonstraat zich in om de kade en oever langs de Minstroom zoveel mogelijk in natuurlijke staat te houden. "Niet teveel, het moet wel ruig blijven," zegt voorzitter Arjen Boorsma, bewoner van de oude hovenierswoning die met een loopbrug is verbonden met de Zonstraat.  "Een wisselende groep van zo’n twintig buurtgenoten steekt elke derde zaterdag van de maand de handen uit de mouwen. Met koffie na afloop, want groen gaat ook over mensen."  Annelies Potuyt, bekend van de weggeefwinkel 't Zonnetje, voegt daaraan toe: "We zijn eigenlijk een klein dorpje hier."

Het is een zonnige namiddag in september. Schrijver Luuc Kooijmans stalt zijn bistroset uit naast zijn hoekhuis aan de Bosboomstraat. Zijn krantje ligt op tafel, de thee is warm. Zo vangt hij de laatste zonnestralen van deze lange nazomer. Onder het bladerdak van een grote plataan kijkt hij uit op een verwilderde zijmuur van een garagebox. De gaten in de muur zijn gevuld met bloempotten. Het tuintje ademt een Franse sfeer. Luuc woont hier nu zes jaar: “Het is een heerlijk plekje. Met veel mensen die langslopen maak ik een praatje. Ik heb voor de muur wat plantenbakken neergezet waarin nu ook wilde planten en bloemen groeien. De natuur komt hier gewoon aanwaaien." Zijn tuin is eigenlijk openbare stoep, en dus eigendom en in beheer van de stad. "Soms vrees ik voor de bosmaaier en opruimers van de gemeente", zegt hij lachend, "maar tot die tijd geniet ik van deze wilde muurtuin en hopelijk doet de buurt dat ook!"Dit artikel verscheen eerder in de Oostkrant van december 2021

Op een druilerige maandagmiddag arriveert een vrachtwagen bij de biodynamische tuinderij Amelis'hof met achterin een antieke kas. Michel en zijn vrijwilligers brengen de onderdelen naar de oude kapschuur. De tuinderij kent een lang verleden van tuinieren, en de hele omgeving ademt geschiedenis. Daarom willen ze graag het karakter van de groentetuin behouden, zonder zelf stil te staan. Want beginnen de groenten niet ook elk jaar een nieuw leven? De vrijwilligers gaan daarom ook de komende winter de handen uit de mouwen steken. Terwijl de planten zich voorbereiden op het najaar en de laatste pompoenen zijn verkocht, staat de (op)bouw van een nieuwe, historische kas in de planning.

De Fransestraat in de buurt Lodewijk Napoleonplantsoen is eind 2019 vergroend. Het lelijke asfalt is vervangen door klinkers. Bewoners hebben vervolgens groenvakken aangelegd en langs de zijmuren van schuurtjes en huizen klimmers geplant. Met medewerking van de gemeente (initiatievenfonds) en woningcorporatie Mitros. Wie nu de straat inkomt merkt het verschil: veel groen, een fijne plek om bijvoorbeeld even lekker in het zonnetje te zitten. Welkom in de Ecologische Buurttuin van de Fransestraat!

Op 24 oktober heropende wethouder Anke Klein de Ridderschapsvaart officieel. In het bijzijn van de gemeentelijke projectleiders plantte ze een lijsterbes aan de rand van de nieuwe duiker (ondergrondse buis) die de eeuwenoude watergang weer verbindt met de Minstroom. Lijsterbes is een inheemse plantensoort, een rijke voedselbron voor vogels bovendien.

Een groendak op je woning, (keuken)uitbouw of schuur heeft grote voordelen voor de leefbaarheid: het verkoelt de bovenste etage in de zomer (en isoleert in de winter), filtert fijnstof, buffert regenwater, biedt voedsel aan insekten en vogels, verlengt de levensduur van je bitumen, verhoogt rendement op zonnepanelen en biedt simpelweg een fraaier uitzicht. Uiteraard zijn er zaken waar je aan moet denken zoals draagkracht van je dak, onderhoud, kosten en subsidie. Groen Oost heeft samen met Utrecht Natuurlijk en 3585 landschapsarchitecten alle informatie over groene daken op een rij gezet in deze presentatie. Deze informatie was in juni 2019 te bekijken op de door meer dan 200 buurtgenoten bezochte inloopavond georganiseerd door Groen Oost, de Oostkrant en Utrecht Natuurlijk. TIP: kies voor kant-en-klare trays die je aan elkaar kunt klikken en weinig onderhoud vergen.

‘Pluk een appel, geef een droom’, staat op een bordje bij de ingang van het Rietveldhof. Je mag een (rijpe) appel plukken, en vervolgens op een kaartje een droom (of wens) schrijven die je in de boom hangt. ‘Een groene wijk’ zou een mooie zijn …

Goed nieuws voor bewoners die als zelfbeheerder een stuk groen, park of (moes)tuin onderhouden: wethouder Diepeveen volgt onze suggestie om in elke wijk een ‘groenconciërge’ aan te stellen. Hij zegde dit toe in de commissie Stad&Ruimte van de gemeenteraad deze week waarin het Actieplan Zelfbeheer besproken werd.

Halverwege het jaagpad langs de Kromme Rijn, achter het stadion van FC Utrecht, ligt een goed verscholen, langgerekt natuurgebiedje dat in de volksmond ook wel het ‘Margrietenveld’ wordt genoemd. Het wordt ecologisch beheerd met een aangepast maaibeleid gericht op vergroting van de biodiversiteit. Een walhalla voor dag- en nachtvlinders en in de winter een schuilplaats voor vele soorten insecten. Zie locatie.Extra bruggenMaar de toekomst is ongewis! De gemeente wil van de Maarschalkerweerd een parklandschap maken met meer ruimte voor wandel- en fietspaden. Zie de kaart die in de meest recente gebiedsvisie staat. Daarop is te zien dat over de Kromme Rijn extra bruggen gepland staan tussen Galgenwaard en wat in de visie de Sportcampus genoemd wordt. Een van de bruggen 'landt' midden in het Margrietenveld.Petitie gestartBuurtgenoten betrokken bij Stichting Krommerijnpark en de hondenclub Lekker Dier Lekker Los zijn een petitie gestart om de aandacht te vestigen op dit unieke natuurgebiedje. Zij zouden het zonde vinden als het Margrietenveld moet verdwijnen. De geplande nieuwe brug achterlangs het fort Lunet 1 zou in hun ogen voldoende moeten zijn om Galgenwaard te ontsluiten.

Het was hooidag op de Zilveren Schaats, het natuurgebied aan het begin van de Rembrandtkade. Het gras dat de afgelopen week is gemaaid, is afgevoerd met het paard en wagen van boer Dirk. Deze keer hebben de vrijwilligers van de Zilveren Schaats ook een handje geholpen met het hooien van de groenstrook langs de Rembrandtkade. Twee jaar geleden zijn hier alle parkeervakken tegenover de Hoogstraat weggehaald en is een groenstrook aangelegd langs de Minstroom. Het kan een belangrijke groene schakel worden tussen de Zilveren Schaats en het Wilhelminapark. Ook in deze groenstrook geldt: verarmen is verrijken. Door vegetatie na de bloeiperiode te maaien en af te voeren, haal je voedingsstoffen uit de bodem. Dan krijgen de meer ‘bescheiden’ bloemen en planten meer kans t.o.v. snelle groeiers als brandnetel en braam. De biodiversiteit neemt toe en dat is aantrekkelijk voor vlinders, libellen, bijen en vogels. Dit zogenaamde schraalgraslandbeheer wordt op de Zilveren Schaats al 25 jaar toegepast, en nu dus doorgezet langs de Rembrandtkade. Geduld is wel een schone zaak, want zeker de eerste jaren moet de bodem nog een nieuwe balans en structuur vinden. Maar een kleurige en geurende bloemenzee vol zoemende insecten komt ook hier stap voor stap dichterbij.

Eerste draaidag voor de documentaire over Groen Oost. Met in de hoofdrol de vele bewoners die zich inzetten voor een groene buurt. Cineast Martin de Vries volgde met camera Akke Bink en Arnoud Wolff (initiatiefnemers van Groen Oost) op hun groene ommetje door de wijk. Deze aflevering liepen ze van Wilhelminapark via de Zilveren Schaats en het Rietveldhof naar de Buurtbollentuin langs de Prins Hendriklaan. Prachtig groen, verrassende doorkijkjes en vooral leuke gesprekken met buurtgenoten. Als het weer (lees: het zonnetje) mee zit, volgt woensdag de tweede draaidag elders in de wijk. De documentaire - een ode aan de zelfbeheerder van de groene stad - is in het najaar in meerdere afleveringen te zien op de tv-zender RTV Utrecht.

Marcel en Maroesja onderhouden het Albrachthof, een groene parel midden in Oudwijk. Opvallend weinig buurtgenoten kennen het plekje, zo pal achter Podiumoost Utrecht. Via de Bolstraat of de Bloemstraat kun je erin. “We hebben hier meer dan 300 soorten bloemen en planten staan! Moet je nagaan, ooit was dit 100% steen (zie archieffoto uit 1986), nu is het alsof je midden in de natuur staat. We hebben wel een probleem: water, of beter gezegd, een gebrek aan water. De vorige twee zomers waren erg droog, toen hebben we alles met gietertjes kraanwater in leven gehouden. Maar zo moet dat natuurlijk niet! Liever vangen we water op na regenbuien, bijvoorbeeld in watertonnen. Of in een ondergrondse wateropslag of een vijver. Dat blijkt echter heel lastig. We hebben medewerkers van Gemeent Utrecht, Wijkbureau Oost, Utrecht Natuurlijk, waterschap en allerlei fondsen gevraagd, ze reageren heel vriendelijk, komen kijken, maar … een oplossing is er nog niet. Hoe kan dat toch in een gemeente die meer groen en wateropvang wil?”

In het hart van Maarschalkerweerd, net voorbij het viaduct bij tuincentrum Koningsdal, ligt verscholen in het groen Volkstuinen Rijndijk. Je komt er via de Koningsweg afslag Rijndijk. Veertig tuintjes waarop zo'n honderd bewoners uit Oost sinds de jaren '80 groente, fruit en bloemen telen. Geen bestuur, geen regels, geen hekken, geen faciliteiten, en tóch ... het functioneert! De tuintjes staan er prachtig bij, de onderlinge sfeer is goed, je ontmoet veel lachende gezichten als je er een rondje maakt. Leven en laten levenVolgens Amy Stenvert is het geheim het onderlinge respect: "We hebben een mix van tuinders. Sommige zitten hier vanaf het begin, zoals Paul en Mohammed. Anderen, zoals Olga en ik, zijn er later bij gekomen. Sommige telen voor de sier, andere willen juist zoveel mogelijk sla, tomaten en komkommers oogsten. Leven en laten leven, is ons motto, en dat werkt. Kijk maar om je heen." Groen Moet Je Doen!Aanstaande zondag 13 juni doet Volkstuinen Rijndijk mee aan de GroenMoetJeDoen! Dat is een fietstocht langs groene plekken in de stad, die in Oost via Park Oosterspoorbaan, Tuindersvereniging Abstede en de Spoorspeeltuin naar de Rijndijk voert. Deelnemende tuinen organiseren tussen 13-17 uur activiteiten en excursies (check hun websites), zo ook Rijndijk. "Onze imkers laten hun bijenkasten zien, er is een speurtocht voor kinderen, een workshop 'hoe maak je een composthoop' en wie zijn schetsboek meeneemt om hier op een rustig plekje te tekenen of te schilderen krijgt tips van een docent. En vraag vooral naar de wilde bloementuin, een waar paradijs! Daar staat ook een oude schaapskooi met daarin een oud wespennest. Heel bijzonder voor wie nog nooit zo'n nest heeft bekeken."Volg Rijndijk op InstagramJe kunt het leven op de tuinen aan de Rijndijk volgen via hun actieve instagram VolkstuinenRijndijk. Een aanrader!

Waar anders dan in de Bloemstraat vind je zo'n prachtig tuintje? 'Lotte en Vigo's Bloementuin' staat op het kleurrijke bordje in een boomspiegel zonder boom. Het treft, Vigo is aan het werk: "Ik heb met mijn zus heel veel bloemen geplant. Die oranje zijn voor het Nederlands Elftal en het EK. Ik zit zelf ook op voetbal, bij Kampong. Aan deze kant hebben we de Nederlandse vlag met bloemen gemaakt: rood, wit en blauw. We hebben ook moestuintjes van de Albert Heijn ingegraven, kijk, je kunt al een sprietje zien." VROLIJKHEID IN DE BUURTDe tuin is helemaal zelf aangelegd. Moeder Nynke legt uit dat de boom moest worden gekapt omdat de wortels teveel schade aanrichtten. "De opzichter zei dat het wel even kan duren voordat er een nieuwe boom wordt geplant. Een bloementuintje leek ons fijner in de tussentijd dan een kattenbak of hondentoilet. Lotte en Vigo waren enthousiast en zijn lekker aan de slag gegaan. Ze kregen zelfs stekjes en bollen van buren, heel lief.  Buren en voorbijgangers worden vrolijk van het tuintje, en wij ook!"

Zelfbeheer is terug op de politieke agenda in Utrecht. In 2007 is beleid gemaakt hoe de gemeente omgaat met bewoners die zelf een stuk openbaar groen onderhouden, het zogenoemde zelfbeheer. Nu, 15 jaar later, vragen duurzaamheid en klimaatadaptatie (hoe hou je de stad koel in hete zomers en droog tijdens heftige tegenval?) om extra inzet van gemeente én bewoners. Wethouder Diepeveen heeft daarom een actieplan geschreven om zelfbeheer aan te moedigen en te ondersteunen. Bewoners en groengroepen mogen namelijk - onder voorwaarden - buurtpleinen, hofjes, groenstroken, boomspiegels, straathoeken, parken en schoolpleinen zelf inrichten en beheren. Leuk om te doen, goed voor de biodiversiteit en een versterking van het buurtgevoel. Alleen al in Oost zijn er 60 groengroepen actief!Support voor bewonersAl die vrijwillige inzet van bewoners vereist wél support vanuit de gemeente. En onderlinge afstemming van wijkbureau, groendiensten, toezicht & handhaving en gemeentelijke subsidieloketten. Voor bewoners en groengroepen is namelijk niet altijd duidelijk wie waar over gaat, of uit welk potje planten, materialen en gereedschap betaald kunnen worden. Nog los van hoe gecommuniceerd moet worden tussen bewoners en gemeente om alles in goede harmonie te laten verlopen. In het actieplan doet de wethouder suggesties aan de gemeenteraad.RaadsinformatieavondRaadsleden die zich bezig houden met groen in de stad horen graag wat de ervaringen zijn van bewoners voordat ze in debat gaan met de wethouder over zijn actieplan. Daarom organiseren ze op dinsdag 1 juni (aanvang 19:30) een digitale raadsinformatiebijeenkomst over zelfbeheer, waar bewoners en groengroepen kunnen inspreken. Eind juni volgen dan debat en besluitvorming in de gemeenteraad.Elke zelfbeheerder mag zich aanmelden  via dit formulier om eigen ervaringen met raadsleden te delen.GroenconciërgeWij horen vaak van bewoners dat zij graag één aanspreekpunt willen binnen de gemeente. Iemand die begrijpt welke uitdagingen een zelfbeheerder tegenkomt, ecologische kennis en vaardigheden heeft, de weg weet richting subsidies en regelingen en vooral ... actief problemen kan en wil oplossen. Elke wijk een groenconciërge op een bakfiets met hark en schoffel die dagelijks een rondje maakt en zelfbeheerders met raad en daad terzijde staat. Dit is een suggestie die we als Groen Oost graag inbrengen in het debat. Lees of download hieronder het actieplan van de wethouder, de uitnodiging van de gemeenteraad en ons voorstel voor een Groenconciërge. 

Bewoners van de IJsvogelhof (Watervogelbuurt) zijn druk in de weer met de aanleg van geveltuintjes. Ze hadden het plein vorig jaar al vergroend, nu pakken ze ook de ruimte vlak voor hun woningen aan. Tegels eruit, planten erin. Heel slim ook, de bewoners hebben het project sámen aangepakt: één aanvraag, één ontwerp en één uitvoering van 30 geveltuintjes! Zo maak je van je buurt of straat een goed doordachte groene oase, waar bewoners elkaar ontmoeten, samen werken in de tuintjes, borrelen aan de nieuwe picknicktafel, of rustig een boek lezen in het zonnetje. En wat een heerlijke speelplek voor kinderen! Met dank aan het Initiatievenfonds en Land Atelier.

Het bloeit en groeit op het studentencomplex IBB, en het goede nieuws is: er komt nóg meer kleur en geur. Een groep studenten heeft in de grasveldjes met een grondfrees ruimte gemaakt voor veertien perkjes, en die vervolgens ingezaaid met een zadenmengsel met o.a. boekweit, gele mosterd, koriander, dille en korenbloem. Initiatiefnemer van deze IBBloementuintjes is Deborah van de Vlist: "Nu zie je op de plekken waar we gefreesd hebben alleen nog zand met afzetlint erom, maar in de loop van het seizoen zullen ze veranderen in een jubelende bloemenzee. We hebben op de IBB al jarenlang moestuintjes. Die zijn zo populair dat ze binnenkort uitgebreid gaan worden. Wat dat betreft is er op de IBB veel interesse voor groen. Na een oproep op facebook meldden zich twintig enthousiaste bewoners om te helpen de bloementuintjes aan te leggen. Daardoor konden we direct veel meters maken. De bloemen zijn straks aantrekkelijk voor de insecten, zoals bijen, die weer nodig zijn om planten, bomen en gewassen op ons terrein te laten groeien. En al die bloemen zijn natuurlijk ook gewoon leuk om op uit te kijken."

Hoog bezoek op de Zilveren Schaats: wethouder Kees Diepeveen, raadslid Jantine Zwinkels (CDA) en gebiedsmanager Fred Nuwenhuis (tevens fotograaf van dienst vandaag). Ze feliciteerden de bewonersvereniging met het zilveren jubileum. Vijfentwintig jaar alweer werkt de vereniging nauw samen met de gemeente om de ecologische waarde van dit unieke natuurgebied te behouden. Het is een van de eerste bewonersgroepen in de stad die een stuk gemeentegrond in zelfbeheer mocht onderhouden, in dit geval ruim 2 hectare natuur langs de Waterlinieweg.Zelfbeheer is weer een hot issue in de gemeentelijke politiek. De wethouder heeft een nota over zelfbeheer geschreven om meer bewoners te enthousiasmeren om delen van de (groene) openbare ruimte zelf in te richten en te beheren. De nota wordt begin juni in de gemeenteraad besproken. De foto is genomen op de kop van de eeuwenoude Ridderschapsvaart die het terrein van de Zilveren Schaats doormidden snijdt. Over twee weken starten hier graafwerkzaamheden om de vaart te vergroten en via een duiker weer stromend te maken. Naar verwachting geeft dat een impuls aan de biodiversiteit in en rond de vaart, denk aan libellen en (ijs)vogels die hier vanwege de rust en beschutting een aantrekkelijk leefgebied vinden.

Anneke en Hanneke gaan geregeld langs bij buurtsuper Olijfje. Ze onderhouden de tuintjes langs beide gevels van het hoekpand, met instemming van Driss uiteraard, de  winkeleigenaar. Voor de nieuwe aanplant is water cruciaal, zo vertelt Hanneke met haar onafscheidelijke tuinschaar in de hand. "De bollen komen vanzelf op, maar de vaste planten moeten in deze periode goed wortelen, die moet je elke dag water geven. Verder snoei ik dode takjes en blaadjes, dan zijn de planten klaar om te groeien en te bloeien." Fijn om samen te werkenHaar maatje Anneke is druk in de weer met de gieter. "Ik doe graag boodschappen bij Olijfje en word vrolijk van deze geveltuintjes. Hanneke sprak me een tijdje geleden aan terwijl ze de planten stond te snoeien. Ze zoekt hulp bij het onderhoud, want ze heeft steeds meer moeite om laag bij de grond te komen. Sindsdien help ik haar. Hanneke weet zo ontzettend veel over bloemen en planten, het is fijn om met haar samen te werken. Het is gezellig en vooral heel leerzaam, want ik krijg veel handige tips en trucs. Bijvoorbeeld dat je het water langs de gevel moet gieten en niet op de planten." Wie wil Hanneke helpen?Hanneke helpt meer bewoners en ondernemers in Oost met hun geveltuintjes. "Ik doe het graag, want al dat groen vrolijkt de buurt erg op. Helaas ben ik niet meer zo soepel van lijf en leden. Daarom zoek ik buurtgenoten die me willen helpen om geveltuintjes te onderhouden. Groene vingers zijn handig, maar enthousiasme en betrokkenheid is al voldoende. Ik draag mijn kennis en kunde namelijk met liefde over.  Stuur me een mailtje via hannekevaneeuwijk@gmail.com als je wilt helpen. Ook als je zelf een geveltuintje gaat aanleggen, en tips zoekt hoe dat moet en welke planten en bloemen je het beste kunt planten. Ik help je graag!

Kunnen kinderen in Oost nog buitenspelen? De wijk wordt voller en de groene buitenruimte staat onder druk. Gelukkig is er nog een avontuurlijke, groene speelplek: de Spoorspeeltuin in Park Oosterspoorbaan. Dankzij de inzet van bewoners kunnen kinderen hier klimmen, rennen, struinen en ravotten. En proeven, want rond de speeltoestellen en de stoere hut-van-wilgentakken staan grote moestuinbakken vol eetbaar groen. Dat is pas lekker spelen! En het watertappunt om je dorst te lessen is dichtbij. Zelfs aan (groot)ouders is gedacht, want er staan in het gras ook een paar fitnesstoestellen. Zo blijf je zelf in beweging terwijl je (klein)kinderen lekker spelen. Een enthousiaste groep buurtbewoners onderhoudt deze natuurlijke speelomgeving. Wil je een (groen) handje helpen? Meld je aan!

Sportvereniging Kampong staat bekend om haar blauwe hart. Sinds deze week met een groen randje. Dankzij sponsor Vivara een specialist in nestkasten en voedersystemen, is het hele sportterrein aan de Laan van Maarschalkerweerd voorzien van 4 insectenhotels, 76 nestkasten, 2 spreeuwentillen, 21 vleermuizenkasten, 2 egel/marter onderkomens en 8 grote plantenbakken. Verder zijn de onbebouwde stroken ingezaaid met bloemenmengsel. Een impuls voor de biodiversiteit, wat past in het streven om de 6.500 leden een gezonde en duurzame sportomgeving te bieden.

Het groene netwerk van parken, groenstroken, hofjes en moestuinen in onze wijk raakt steeds meer verbonden. Groen Oost staat op onze website op de kaart en via onze wandelroutes kun je kennismaken met alle groene pareltjes die bewoners met hart en ziel verzorgen.

Het begon met een krop sla, illegaal gepoot in een groenstrook in de woonwijk Rijnsweerd. In een gesprek met een medewerker van Stadsbedrijven leerden de bewoners dat ze dit hele stuk groen zelf mochten beheren. En die handschoen pakten ze op! De gemeente snoeide het opschot en strooide houtsnippers als ondergrond. De bewoners zetten er bakken neer met eetbaar groen. En voila, Fien's Moestuin, vernoemd naar de achterliggende Fien De La Marlaan, zag het licht. De bakken zijn hoog, zodat je er makkelijk bij kunt (en honden niet). Volgens bewoners Lisette en Daniël weten de kinderen uit de buurt de plek goed te vinden. "Ze zien hoe groente en fruit groeit, leren wat je kunt plukken (rucola sla voor op je pizza) en kunnen er lekker spelen, bijvoorbeeld in de hut van wilgentenen. De moestuin is een ontmoetingsplek voor de hele buurt. In onze appgroep staan 14 namen van bewoners die een handje helpen bij het onderhoud. En er woont zelfs een kabouter in onze tuin achter een piepklein gele deurtje, maar dat moeten wandelaars zelf maar komen ontdekken!"

De nieuwsbrief van december 2020 met informatie over het Buurtbollenveld, de Watervogeltuin, wandelroutes door de wijk en een initiatief om wormenhotels te bouwen. Download 'm hier:

Aan de Laan van Soestbergen (langs de gelijknamige begraafplaats) hebben buurtbewoners een klein opslagterrein naast de voetbalkooi omgetoverd tot een klein paradijsje. Het is een eigen ontwerp met als doel om in alle seizoenen te kunnen genieten van bloeiende planten en bloemen. Een vlinderstruik en een middenstuk dat met bijenmengsel is ingezaaid, werken als een magneet voor bijen en vlinders. Ook de kruidenhoek is populair bij insecten. Zelfs een mol heeft de tuin ontdekt en woelt de grond nu om, wat het bodemleven een impuls geeft. De groenstrook met een klein schelpenpaadje ligt in de Watervogelbuurt, vandaar de (bij)naam Watervogeltuin.

Groenwerk in uitvoering langs de Prins Hendriklaan. Tot gisteren stonden deze bomen in krappe, slecht onderhouden perkjes. Samen met bewoners hebben we het Initiatievenfonds verzocht om de hele stoep opnieuw in te richten. Tegels eruit, opsluitbanden verleggen en de verwaarloosde begroeiing eruit. Morgen gaat er nieuwe aarde in en stopt de hovenier een rijke mix van bloembollen in de grond. Als het straks weer lente wordt ontstaat hier een prachtige bloemenzee die bijdraagt aan de biodiversiteit in Oost. Een welkome versterking van het groene netwerk in Oost. #groenoost

Dinsdag 8 september organiseert de gemeenteraad een (digitale) informatiebijeenkomst (RIB) over het nieuwe maaibeleid. Raadsleden willen graag weten hoe het nieuwe maaibeleid in de praktijk uitwerkt. In 2015 is besloten - mede ingegeven door bezuinigingen - om het maaibeleid te versoberen. Op veel plekken is de maaifrequentie teruggebracht. Het gras mocht hoger worden (15 cm i.p.v. 8 cm). boer Dirk van Dit zou voordelig uit kunnen werken op de biodiversiteit omdat bloemen en planten meer tijd en ruimte krijgen om te bloeien en te verspreiden. Zeker als het maaisel ook afgevoerd wordt krijgen zeldzamere soorten meer kansen. Meer diversiteit geeft een vitalere natuur, wat uiteindelijk ook beter is voor bewoners: schonere lucht, minder regenwateroverlast in de straten, minder hittestress in de stad en meer kleur, geur en geluid in de directe leefomgeving. Gezonde natuur, gezonde mensen. Destijds is beloofd aan de raad om het beleid te evalueren, vandaar dat de verschillende politieke partijen ook van de bewoners die zich inzetten voor een natuurgebied, park, hofje of moestuin wil horen of het maaibeleid tot resultaten heeft geleid. Groen Oost verzamelt ervaringen die we willen delen op de informatieavond. Graag jullie opmerkingen en ervaringen naar info@groenoost.net

Het IJsvogelhof is vergroend. Op het plein tussen de Gansstraat en de Kromme Rijn ging de bestrating eruit en kwam er beplanting voor terug. Bewoners Leonie en Maria genieten nu al van de vele bloemen, vogels en vlinders. "De kinderen spelen op de paden, fietsen rond de perken en kunnen volgend jaar ook op de pas ingezaaide grasheuvel ravotten. Ouders ontmoeten elkaar, zelfs studenten komen hier borrelen. Vooral de nieuwe banken en tafels zijn een goede zet, daardoor is het plein de huiskamer van onze buurt geworden." Het initiatief om te vergroenen kwam van de bewoners zelf. De gemeente en een landschapsarchitect hielpen met de uitwerking. En het groen werkt aanstekelijk, want bewoners aan het plein en omliggende straten willen als vervolgstap ook geveltuintjes aanleggen. "Straks noemen ze het hier nog IJsvogelpárk."

Mooie waardering voor boer Dirk: De Vlinderstichting heeft hem in de verkiezing tot #BovensteBesteBermbeheerder de tweede prijs toegekend (Gouda won de beker). Een knappe prestatie, want er waren in het hele land meer dan 100 beheerders genomineerd. Met zijn paard en wagen is boer Dirk een opvallende verschijning in Oost, en de jury loofde zijn communicatie met bewoners die hij vaak enthousiast krijgt om ook de handen uit de mouwen te steken. Dat komt het ecologische beheer ten goede, en daar profiteren we allemaal van. Deze week maait en hooit hij langs de singel. Mocht je hem tegenkomen, klap en zing hem even toe. Hij verdient het!

Hekel aan muggen? Steun de gierzwaluw! Ze eten dagelijks 30 duizend (!) insecten, merendeel muggen. En we boffen, Oost is een walhalla voor gierzwaluwen. Let maar eens op deze maand: grote kans dat je in het avondschemer kleine groepjes gierzwaluwen (met zo’n v-vormig staartje) over je huis hoort ‘gieren’. Annelies Potuyt uit de Zonstraat zet zich al jaren in voor de gierzwaluw en weet waarom Oost zo populair is bij deze beschermde vogeltjes: “Het zijn holenbroeders, ze nestelen graag in spleten in bergwanden. We hebben hier geen bergen, maar onze oude huizen en gebouwen lijken er veel op. Typisch voor Oost zijn de rechte daklijsten die de mansarde (geknikte) pannendaken bovenin afsluiten. Daaronder zitten vaak holle ruimtes, voor een gierzwaluw de perfecte nestplek. Ze nestelen ook graag onder losse dakpannen en verrotte houten dakgoten, en ook die hebben we genoeg. In april vertrekken gierzwaluwen vanuit hun leefgebied in sub-sahara richting Europa om te nestelen. Een gierzwaluw is trouw en honkvast. Elk jaar komt ie met vaste partner terug naar hetzelfde nest. Maar daken worden vernieuwd, dakgoten gerepareerd en de ruimtes onder de daklijsten met purschuim geïsoleerd. Daardoor gaan veel nesten verloren. Lullig als je net 9000 duizend kilometer gevlogen hebt vanuit Afrika en je liefdesnestje is dichtgekit. We kunnen ze helpen door een paar gaten onder de daklijst open te laten of nestkasten op te hangen aan de gevel. Liefst niet gericht op het zuiden, dan wordt het binnen te warm. En gierzwaluwen zijn kolonievogels, dus hang er meerdere op, eventueel samen met je buren. En geniet de komende weken van deze kwieke en wendbare vogeltjes, eind juli vertrekken ze alweer naar Afrika.”