Langs de Koningsweg ligt naast de Scouting Utrecht Oost Het Hof van Eden. In dit natuurgebied annex kwekerij groeien stokoude inheemse gewassen, zoals de Schotse aardbei en Strandkool. Het Hof van Eden zet zich in voor het behoud van de biodiversiteit conform het door 200 landen getekende Biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro (1992). Deze plek is uitgegroeid tot een refugium voor de natuur: een plek waar vogels en insecten rust vinden na gedane arbeid (jagen en bestuiven) in de drukke stad. Het achterterrein langs de Kromme Rijn is een bewust ongerept gelaten zogenoemd rivierbegeleidend bos, een zeldzame hotspot van biodiversiteit, zelfs naar Europese maatstaven!
Biodiversiteit
Guus Lieberwerth startte in 1987 Het Hof van Eden op een ongerept perceel tussen de Koningsweg en de Kromme Rijn. Zijn visie: biodiversiteit is cruciaal om te overleven. Daarom besloot hij eeuwenoude inheemse gewassen te kweken die door de industriële landbouw (monocultuur) 'vergeten' zijn. In de toekomst kunnen die hard nodig zijn, bijvoorbeeld als klimaatverandering om aangepaste gewassen vraagt. Een levende genenbank, uniek in de wereld, en dat in Oost! In 1995 breidde Guus uit naar het waterliniefort Lunet II aan de overkant om ook dieren te kunnen houden als onderdeel van de natuurlijke kringloop (mest). Na een conflict met de gemeente moest hij in 2005 het fort weer verlaten en zich beperken tot de kwekerij. Na zijn overlijden in 2021 zetten de vrijwilligers Els, Jeroen en Floris, die al lange tijd aan de stichting verbonden zijn, zijn missie voort.
Lunettenpark
Ondanks dat biodiversiteit tegenwoordig beter begrepen wordt en zelfs speerpunt is van beleid, ook in de gemeente Utrecht, is het voortbestaan van dit unieke natuurgebied ongewis. Het hele gebied rondom Het Hof van Eden is namelijk omgedoopt tot Lunettenpark met als doel het militaire erfgoed van de Nieuwe Hollandse Waterlinie - sinds 2021 een UNESCO monument - beleefbaar te maken. En 'park' betekent meer wandel- en fietspaden. Zo is in de plannen ook een openbaar wandelpad dwars door het Hof van Eden ingetekend. De vrijwilligers verzetten zich tegen de plannen: "Zo'n doorsnijding zou het einde betekenen van dit refugium en de unieke vegetatie. Liever zien we dat een eventueel wandelpad lángs het Hof komt, met informatieborden waarop de missie van Het Hof van Eden goed staat uitgelegd. Dat zou ook aansluiten op onze educatieve functie. Kennis over biodiversiteit is cruciaal voor een duurzame stad."
Diepe sporen
Dat de gemeente nog niet beseft hoe uniek Het Hof van Eden is, bleek vorig jaar. Een aannemer van de gemeente reed zonder overleg en zonder toestemming met groot materieel een deel van het unieke rivierbegeleidend bos plat om één zieke Es te kunnen kappen. Dit heeft letterlijke diepe sporen achtergelaten, zowel in het bos als bij de vrijwilligers. De stadsecoloog sprak zelfs van "het mooiste en meest authentieke stuk natuur in Utrecht dat verloren is gegaan." En dat in een gemeente die op 6 maart 2024 het verdrag tegen ecocide ondertekende ...
Meer informatie op de website van Hof van Eden (Court of Eden).
Diepe bandensporen van het groot materieel waarmee een deel van het unieke rivierbegeleidend bos op brute wijze is gekapt - foto: Arnoud Wolff
Oprichter van Hof van Eden Guus Lieberwerth, overleden in 2021 - foto: Michael Kars (Oostkrant)